Það eru engin störf á dauðri plánetu

– slagorð ITUC, Alþjóðasambands verkafólks

Þær Valgerður Árnadóttir, sviðsstjóri félagssviðs og Sara S. Öldudóttir, sérfræðingur í vinnumarkaðs- og kjaramálum hjá Eflingu fóru í maí á námskeið á vegum ILO, Alþjóðavinnumálastofnunarinnar. Námskeiðið miðaðist að því að stuðla að réttlátri stýringu vinnuafls til nýrra eða breyttra starfa vegna alþjóðamarkmiða í loftslagsmálum. 

Aðgerðir í loftslagsmálum hafa áhrif á gríðarmörg störf meðal annars í ferðamannaiðnaði, framleiðslu, samgöngum, byggingariðnaði og landbúnaði. Sem aðili að Parísarsamkomulaginu þá deila Íslendingar því markmiði með Evrópusambandinu að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um minnst 40% fyrir 2030 miðað við losunina árið 1990. Í nýrri lagasetningu ESB vegna þessara skuldbindinga má nefna endurskoðun á viðskiptakerfi ESB fyrir losunarheimildir eftir árið 2020, markmið um að draga úr losun í atvinnugreinum sem falla ekki undir viðskiptakerfið og ákvæði um landnotkun í loftslagslöggjöf. Þessi grundvallarlög voru innleidd nýlega og frekari tillögur um hreina orku og samgöngur eru í farvatninu.Óhjákvæmilega munu aðgerðir í loftslagsmálum hafa áhrif á fjölmörg störf hérlendis rétt eins og annars staðar og mikilvægt er að stéttarfélög standi vörð um réttindi sinna félagsmanna og tryggi þeim sanngjörn skipti.Á námskeiðinu, sem fólk allstaðar að úr heiminum sótti, var lögð áhersla á mikilvægi þess að koma á samfélagsumræðu um þessi málefni og benda á tækifæri sem skapast og störf sem munu hverfa bæði með fjórðu iðnbyltingunni og vegna aukinnar áherslu á sjálfbærni og umhverfisvernd.Einnig var lögð áhersla á hversu mikilvægt það er að stjórnvöld, stéttarfélög og atvinnurekendur móti sameiginlega stefnu og aðgerðaáætlun í þessum málaflokki.Ríkisstjórn myndar samstarfsvettvang án aðkomu stéttarfélaga„Það kom okkur Eflingarkonum verulega á óvart þegar heim var komið að sjá frétt þess efnis að stjórnvöld og atvinnumarkaðurinn höfðu tekið höndum saman á nýjum samstarfsvettvangi til að samræma áætlanir um að Ísland nái markmiðum um kolefnajöfnun án þess að hafa stéttarfélög með í ráðum.Það skýtur skökku miðað við hvernig þessu er háttað í ríkjum sem við miðum okkur við þar sem mikil áhersla er lögð á þríhliða samstarf stjórnvalda, stéttarfélaga og atvinnurekenda, enda galið að fara í svo yfirgripsmiklar aðgerðir án aðkomu fólksins sem það mun hafa hvað mest áhrif á, fólkið sem vinnur störfin,“ segir Valgerður.Þær Sara og Valgerður funduðu um þessi málefni eftir að heim var komið með Drífu Snædal, forseta ASÍ og Maríönnu Traustadóttur, sérfræðingi í jafnréttis- og umhverfismálum hjá ASÍ. Þær fundu þar góðan samhljóm enda er ASÍ með mjög metnaðarfulla stefnu í umhverfismálum og stefnir að því að halda ráðstefnu um þessi málefni í haust.

Stytting vinnuvikunnar er umhverfismál„Stytting vinnuvikunnar er gott dæmi um vinnumarkaðsmál sem stuðlar að því að minnka losun gróðurhúsalofttegunda. Rannsóknir sýna að við það að stytta vinnuvikuna um 20% myndum við draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um allt að 16% vegna breyttra samgöngumáta og neysluhátta. Fólk fær aukið svigrúm til að nýta almenningssamgöngur, hjóla, ganga og umferð dreifist, það minnkar mengun og svifryk, aukinn tími til að elda frá grunni stuðlar bæði að umhverfisvænni innkaupum og að bættri heilsu fólks.Í ljósi þess er alveg galið hversu illa hefur gengið að semja við ríki og sveitarfélög um styttingu vinnuvikunnar á opinberum markaði. Ljóst er að við þurfum að berjast fyrir aðkomu stéttarfélaga hvað varðar eitt mikilvægasta mál samtímans og minna bæði stjórnvöld og almenning á mikilvægi þess,“ segja þær Valgerður og Sara að lokum.