Breiðfylkingin náði bráðabirgðasamkomulagi við Samtök atvinnulífsins (SA) fyrir helgi um nauðsynleg forsenduákvæði í kjarasamningunum sem nú er verið að semja um. VR kaus að slíta sig frá Breiðfylkingunni og stendur því utan samkomulagsins.
Forsenduákvæðin sem Breiðfylkingin hefur náð samkomulagi um við SA innihalda tvö tímasett endurskoðunarákvæði í fjögurra ára kjarasamningi.
Fyrra ákvæðið inniber að hafi ársverðbólga ekki lækkað niður fyrir tiltekið mark er mögulegt að segja kjarasamningum upp. Endurskoðunarvinna hefst í apríl og er heimilt að segja upp samningi í lok október, að uppfylltum skilyrðum.
Þá þurfa stjórnvöld jafnframt að hafa staðið við gefin fyrirheit í tengslum við kjarasamninga.
Seinna endurskoðunarákvæðið er tímasett ári síðar, í október 2026. Þá verða kjarasamningar aftur uppsegjanlegir sé ársverðbólga ekki komin niður fyrir tiltekið mark.
Með ströngum skilyrðum varðandi verðbólgu munu ákvæðin tryggja kaupmátt og um leið stuðla eindregið að lækkun vaxta, enda er það stefna Seðlabankans að miða vaxtastig við verðbólgu á hverjum tíma.
Heimilt að bæta í samninginn í stað uppsagnar
Standist forsendur kjarasamninga ekki leiðir það þó ekki óhjákvæmilega til þess að kjarasamningum verði sagt upp. Mögulegt er að semja um viðbragð til að tryggja framhald samningsins og er það í höndum launa- og forsendunefndar, sem skipuð verður, að reyna að ná saman um slík viðbrögð.
Þá er jafnframt hengt við þessi ákvæði að stjórnvöld verði að hafa staðið við gefin fyrirheit í tengslum við kjarasamninga á sama tíma. Hver þau fyrirheit verða á eftir að koma í ljós, en Breiðfylkingin hefur gert kröfu um að hin opinberu tilfærslukerfi verið endurreist, með tilheyrandi auknum greiðslum barnabóta, húsnæðisbóta og vaxtabóta til launafólks.
Staðið á kröfum varðandi ræstingu, trúnaðarmenn og uppsagnarvernd
Efling og Starfsgreinasambandið hafa í dag fundað með Samtökum atvinnulífsins um kafla kjarasamningsins sem snýr að ræstingafólki. Á honum þarf að gera nauðsynlegar úrbætur, en samkvæmt niðurstöðum könnunar Vörðu, rannsóknarstofnunar vinnumarkaðarins, býr fólk sem starfar við ræstingar við hvað erfiðasta stöðu á íslenskum vinnumarkaði.
Þá á einnig eftir að ná niðurstöðu um önnur mál, meðal annars um aukna uppsagnarvernd starfsfólks á almenna vinnumarkaðnum, sem og um aukin réttindi trúnaðarmanna. Hvoru tveggja eru þetta mál sem Efling hefur lagt höfuðáherslu á að verði tekin til endurskoðunar og á þeim gerðar úrbætur í komandi kjarasamningum.
Enn fremur á eftir að ná niðurstöðu um kröfu Breiðfylkingarinnar um aukin orlofsréttindi, sem felur í sér að réttur til fulls orlofs ávinnist eftir styttri tíma á vinnumarkaði en nú er.